N01.01 Zee en wad
Algemeen
Zee en wad omvat het water en de niet begroeide droogvallende zand- en slikplaten die door de zee overstroomd worden. Het gaat om droogvallende platen, geulen, zandbanken en diepere zeebodems met een grote variatie aan bodemleven.
In meer stabiele stadia, die ook niet zwaar door de mens beïnvloed worden, ontwikkelen zich schelpenbanken. Op plaatsen waar ook zoet water instroomt kunnen zeegrasvelden aanwezig zijn. Zee en wad komt voor langs de gehele kust en met name in de Waddenzee en het Deltagebied.
De vroegere geleidelijke overgangen naar zoet water zijn door de aanleg van dijken veelal scherp geworden en zoet-zout overgangen met hun bijbehorende flora en fauna zijn dan ook zeldzaam geworden. Door de stroming van het zeewater zijn er erosie en sedimentatieprocessen aanwezig die leiden tot variatie in diepte, substraat en ontwikkelingsstadium van de bodem.
Met name grootschalig intensief menselijk gebruik zoals bodemvisserij leidt tot zware en langdurige bodemverstoring met tot gevolg een sterke afname van oudere stadia met schelpdierbanken. Hierdoor is er onder andere minder voedsel voor vogels. Recreatie kan daarnaast leiden tot veel verstoring. Het natuurbeheer bestaat hier vooral in het waarborgen van voldoende rust voor de fauna en het beschermen tegen intensieve ingrepen in de bodem.
Het type is van Europees groot belang voor veel trekvogels, bodemdieren en vissoorten. Verder zijn voor dit type Gewone en Grijze zeehond karakteristiek.
Afbakening
- Zee en wad omvat de zee, zeearmen en niet begroeide droogvallende zand- en slikplaten.
- Begroeide platen onder grootschalige natuur worden tot het Duin- en kwelderlandschap gerekend.
- Het landschap wordt gevormd door natuurlijke processen. Met name door de werking van de zeewaterstromen en wind.
- De tot dit type behorende eenheid is tenminste 500 ha groot of maakt onderdeel uit van een groter gebied behorend bij grootschalige dynamische natuur.
- Het beheertype heeft alleen betrekking op de kustzone
Bron: BIJ12 Index Natuur en Landschap
Beheercasus
Herstel biobouwers Griend
Het onbewoonde vogeleiland Giend is onderdeel van de dynamische Waddenzee en verandert derhalve steeds van vorm. Maar door een onbalans in aangroei en afslag dreigt het eiland langzaam in zee te verdwijnen. Het 25 jaar geleden ter bescherming aangelegde zandlichaam aan de westkant van het eiland is inmiddels verdwenen. In 2017 is begonnen met een herstelproject om de functies (als broedplaats, foerageergebied en hoogwatervluchtplaats voor wadvogels en als werp- en zoogplek voor de grijze zeehond) van het eiland Griend te behouden en te versterken, daarbij gebruik makend van de dynamiek van de Waddenzee.
In 2016 bleek namelijk uit onderzoek dat Griend geen barrière-eiland, maar een schoorwal-eiland is en dat stormvloeden een sleutelrol speelden bij de vorming en instandhouding van het eiland. Vooral inspoeling van zeegras en oude schelpen zoals kokkels gaven eeuwenlang stevigheid aan de schoorwal. Daarom zijn bij de nieuwe herinrichting in 2017 zandsuppleties uitgevoerd en schelpenruggen en wallen van afgeplagde vegetatie aangelegd. Daarnaast zijn experimenten ingezet om mosselbanken en zeegrasvelden te vormen om de samenhang tussen natuurlijke processen te bestuderen en bij te dragen aan kennis voor een langduriger behoud van stormvloedschoorwaleilanden.
Lees op de speciale website meer over de ontwikkelingen rond het herstel van Griend.
