Gebiedsaanpak natuurinclusieve akkerbouw (Noord-Nederland)
Landbouw en natuur staan vaak op gespannen voet, vooral in overgangsgebieden rondom natuurgebieden. De landelijke discussie gaat nu veel over effecten van veehouderij en stikstof op milieu en natuur, maar ook de akkerbouw kent vele uitdagingen. Tijdens deze veldwerkplaats ligt de focus op de akkerbouw: welke natuurinclusieve maatregelen dragen bij aan het versterken van de […]
Autochtone bomen en struiken
Slechts 3 tot 5% van onze bossen en landschapselementen bestaat uit autochtone bomen en struiken. Dit zijn wilde populaties die van nature in Nederland voorkomen en al eeuwenlang op dezelfde plek voortbestaan. Deze autochtone planten zijn van groot belang voor de genetische diversiteit in Nederland en die is weer essentieel voor vitale ecosystemen. Genetische diversiteit […]
Werkwijzer LESA Rivierengebied
In dit webinar gaan we in op de nieuwe werkwijzer voor een LESA in het rivierengebied.
Pionierbegroeiingen op rotsbodem
Een heel bijzonder en zeldzaam habitattype waar tot nu toe weinig aandacht voor was, zijn de pionierbegroeiingen op rotsbodem. Rotsen zijn er weinig in Nederland, maar wel in het Limburgse heuvelland op plekken waar kalkgesteente aan de oppervlakte komt. En ook in Limburg zijn nog maar enkele kleine stukjes over waar dit vegetatietype voorkomt. Om […]
Beheerdersdag 2025
Save the date! Op vrijdag 3 oktober 2025 organiseren VBNE en Bosgroepen, samen met diverse partners, de 17e editie van de Beheerdersdag. Dé ontmoetingsdag voor iedereen die werkt in bos, natuur en landschap, met uiteenlopende o.a. presentaties en workshops gericht op de beheerpraktijk. Dit jaar voor het eerst op Fort Voordorp in Utrecht. Kijk voor […]
Insectvriendelijk maaibeheer
Om de negatieve effecten van stikstofneerslag tegen te gaan moeten we in het natuurbeheer steeds meer maaien en afvoeren. Maaien heeft negatieve gevolgen voor de insecten in de vegetatie: planten worden afgemaaid en aanwezige insecten worden hierbij verjaagd of gedood. Voor de insecten die niet door het maaien worden gedood is het overblijvende habitat niet […]
Effecten van stikstof op de duinen
In het derde deel van de stikstofserie kijken we naar de effecten van de neerslag van stikstof in de duinen. Welke effecten voor flora en fauna treden hier op, waar is dit met name te zien en wat is er aan te doen? Ook al is de stikstofdepositie in de duinen sinds de jaren ’90 […]
Natuurcongres 2025 – samenwerken aan natuurherstel
Inschrijving Natuurcongres 2025 gestart! Kennis delen, elkaar inspireren en bruggen bouwen tussen beleid en praktijk: dát hebben we nodig om de volgende stap te zetten richting toekomstbestendige natuur. We nodigen u daarom van harte uit voor het landelijke Natuurcongres op 4 november 2025 in Den Bosch. De opgaven voor natuurherstel in Nederland zijn groot. Samenwerken […]
Werkprotocol konijnen uitzetten voor populatieherstel
Sprekers Jasja Dekker Véronique van Meurs, Noordhollands Duinreservaat Myrthe Fonck, Noordhollands Duinreservaat Het uitzetten van konijnen in de duinen is erg actueel. Op veel plekken zijn beheerders hier mee bezig of dit van plan. Tegelijkertijd leven er bij beheerders veel vragen wat wel en niet werkt. Tijdens deze Veldbijeenkomst krijg je praktische uitleg over het vangen […]
Insectvriendelijk maaibeheer
Sprekers Koen Verhoogt (Vlinderstichting) Michiel Wallis de Vries (Vlinderstichting) Jochem Sloothaak (Brabants Landschap) De voortdurende uitdagingen van stikstofdepositie eisen een vernieuwde aanpak voor het beheer van graslanden. Om de biodiversiteit en de kwaliteit van onze graslandhabitats te behouden, is het noodzakelijk om regelmatig maaibeheer toe te passen. Deze ingreep heeft echter zowel directe als indirecte gevolgen […]
Ophogen beekbodems
Ophogen beekbodems: mooie resultaten en veel lessen geleerd Hoe kun je de bodem van diep uitgesleten beken ophogen, zodat de beek langzamer stroomt bij hoge afvoeren en er een meer gevarieerd beekmilieu ontstaat? Deze vraag staat centraal in het OBN Kennisuur van 20 maart. Er zijn in het land al meer experimenten gedaan, dus het […]
Herstel levensvatbaarheid van het gentiaanblauwtje
Sprekers Sheila Luijten (Science4Nature) Michiel Wallis de Vries (de Vlinderstichting) Gerard Oostermeijer (Science4Nature / IBED-UvA) Leontien Krul (Nationaal Park de Hoge Veluwe) Herstel van de levensvatbaarheid van het gentiaanblauwtje De levenscyclus van het gentiaanblauwtje, een bedreigde vlinder van natte heide en schraallanden, is complex. Een stikstof- en droogtegevoelig habitat, een zeldzame waardplant en waardmieren waarover […]
Stikstof en insectivore vogels van bos, hei en stuifzand
Sprekers Marijn Nijssen (Stichting Bargerveen) Arnold van den Burg (Zoological Museum Netherlands) Liesbeth Hunink / Jochem van Gooswilligen (Gemeente Ede) De laatste jaren is er veel aandacht voor de sterke achteruitgang van insecten én voor de negatieve gevolgen van stikstofdepositie op de natuur. De verwachting is dan ook dat insectivore broedvogels én de predatoren die op deze vogels […]
Bramen in het natuurbeheer
Sprekers Rense Haveman (De Ronde & Haveman – Onderzoeks- en adviesbureau voor Geobotanie en Landschap) en Iris de Ronde (De Ronde & Haveman – Onderzoeks- en adviesbureau voor Geobotanie en Landschap) Nederland is een Bramenland, met meer dan 220 verschillende soorten! De grote soortenrijkdom van bramen gaat samen met een brede variatie aan specifieke […]
Beekbodemverhoging
Sprekers Ralf Verdonschot (WUR) Rob van Dongen (Staatsbosbeheer) Fons Eysink (Bosgroepen) Het ophogen van een beekbodem is een maatregel die kan leiden tot een veel stabieler beekecosysteem. De afgelopen jaren hebben beheerders hier al veel ervaring mee opgedaan met soms positieve, en soms negatieve resultaten. Het leren van deze praktijkervaringen staat tijdens deze veldwerkplaats centraal. […]
Het Natuurcongres 2025
Samenwerken aan Natuurherstel Dinsdag 4 november 2025Congrescentrum 1931, Den Bosch Een initiatief van Programma Natuur en OBN Natuurkennis Het aftellen is begonnen! Dagen Uren Minuten Seconden Congres 2025 Programma Organisatie Terugblik congres 2023 Het Natuurcongres 2025 Werken aan het herstel van de prachtige natuur die Nederland rijk is. Het is een belangrijke, maar tegelijkertijd ook […]
Een gezonde bosgroeiplaats
Sprekers Harm Smeenge – Bosgroepen Leon van den Berg – Bosgroepen Ariet Kieskamp – Bosgroepen Een gezonde bosgroeiplaats is een vereiste voor een goed functionerend en weerbaar, oftewel veerkrachtig en vitaal bos. Bij een gezonde bosgroeiplaats is sprake van een bosbodem met een mineralen- en waterhuishouding passend bij de potentie. Om de perspectieven voor het […]
Maaien in jonge verlandingsvegetaties
Sprekers • Casper Cusell (Witteveen+Bos) • Suzanne Kanters (Witteveen+Bos) • Rob van de Haterd (Waardenburg Ecology) • Merijn Kuiper (Staatsbosbeheer) Maaien en maaiseltransplantatie in jonge verlandingsvegetaties: versnelling van successie naar trilvenen In de laagveenmoerassen van Nederland komen zeldzame trilveenvegetaties voor. Voor de ontwikkeling en het behoud van deze trilvenen is een goed verlopend verlandingsproces cruciaal, […]
Broedhabitat voor kustbroedvogels
Sprekers Ruben Fijn (Waardenburg Ecology) André Hannewijk (boswachter ecologie Staatsbosbeheer) Floor Arts (Deltamilieu Projecten) Bob Jonge Poerink (Ecosensys) Het geschikt houden van kustbroedvogelgebieden vraagt van terreinbeheerders vaak toewijding en specifieke beheer- en inrichtingsmaatregelen. Grote uitdagingen zijn vegetatiesuccessie, effecten van grondpredatoren en verstoring door menselijke activiteiten. Zowel bij de aanleg en inrichting van nieuwe gebieden, als […]
Ruimte voor zand
Sprekers Tjisse van der Heide Eva Lansu Solveig Höfer Sinds de vorige eeuw is het natuurlijk functioneren van kustlandschappen onder druk komen te staan. Aan de landzijde worden de duinen beknot door bebouwing, infrastructuur en bebossing; aan de zeezijde door de aanleg van harde structuren, kunstmatige zeereepversterking, en op langere termijn de zeespiegelstijging. Het gevolg […]
Exoten in het duingebied
Sprekers Dick Groenendijk (PWN) Marielle van Riel (Stichting Bargerveen) Gerard Oostermeijer (Science4Nature) Ondanks vele lokale pogingen om ze te verwijderen blijven invasieve exoten als bezemkruiskruid, rimpelroos, Amerikaanse vogelkers, cotoneaster en mahonie in de drogere habitats van het hele Nederlandse duingebied oprukken. Kleinschalige bestrijding en traditioneel beheer hebben op termijn weinig effect: soorten keren vaak zeer […]
Belang van ondiepe oeverzones voor juveniele vissen
Sprekers Mick Vos en Sanne Ploegaert van RAVON en Johan de Bijl van RWS De vorige keer nam RAVON jullie mee naar de Biesbosch, een belangrijk zoetwatergetijdengebied met een grote variatie aan ondiepe oeverzones, veel ruimte voor juveniele vissen om op te groeien en te foerageren. Nu gaan ze samen met jullie op pad langs de Nieuwe […]
Insectvriendelijk maaibeheer
Sprekers Michiel Wallis de Vries (Vlinderstichting) Koen Verhoogt (Vlinderstichting) Jochem Sloothaak (Brabants Landschap) Bram Vervest (Brabants Landschap) De voortdurende uitdagingen van stikstofdepositie eisen een vernieuwde aanpak voor het beheer van graslanden. Om de biodiversiteit en de kwaliteit van onze graslandhabitats te behouden, is het noodzakelijk om regelmatig maaibeheer toe te passen. Deze ingreep heeft […]
Dynamisering zeereep
Duinen: niet conserveren, maar dynamiseren. Dat is de route naar een meer biodiverse kust in Nederland. Veel duinen dreigen dicht te groeien, waardoor een groot deel van de kenmerkende flora en fauna in de knel komt. Met dynamisch kustbeheer kun je hier wat aan doen. Dit kun je uitvoeren met grote en kleine ingrepen in […]
