Ecoloog Bart de Haan over 35 jaar OBN in het laagveen
In 2024 bestaat kennisnetwerk OBN 35 jaar. OBN Natuurkennis is een uniek en krachtig netwerk met enorm betrokken mensen die samen werken aan kennis om de natuurgebieden te behouden en herstellen. Deze keer vertelt Ecoloog Bart de Haan over zijn ervaringen met OBN Natuurkennis.
“Het gaat niet zo best met trilveen, een verlandingsvegetatie vol bijzondere biodiversiteit. Trilveenontwikkeling gaat moeizaam, en we dachten eigenlijk altijd dat dat kwam door te veel fosfaat. Maar recent OBN-onderzoek in de Westbroekse Zodden, tussen Hilversum en Utrecht, laat zien dat planten en dieren een grotere rol spelen dan we dachten.
Zo blijken plantenetende watervogels, met name zwanen, een enorme invloed te hebben. Dat merk je als beheerder niet direct, want vaak zie je die zwanen helemaal niet. Maar uit het OBN-onderzoek blijkt dat ze de verlanding soms simpelweg opvreten! Als je dan een deel uitrastert, geef je het verlandingsproces een veel betere kans.
Ook heel interessant was een onderzoek naar verspreiding van planten. Waterdrieblad en ronde zegge bijvoorbeeld, belangrijke soorten van jong trilveen, bleken zich maar moeilijk te vestigen. Maar wat liet het onderzoek zien: als je wat planten uit een naburig trilveen overzet, doen die het vaak fantastisch.
Een laatste probleem hebben we helaas nog niet getackeld: kreeften. De invasieve Amerikaanse rivierkreeft vreet soms zoveel planten dat die de verlanding tegenhoudt. Er zijn aanwijzingen dat een laag fosfaat- of zuurstofgehalte kan helpen. Maar krijg dat op gebiedsniveau maar eens voor elkaar. Er loopt dus nu een OBN-onderzoek naar hoe je het beste van deze kreeftsoort af komt: hoe vang je ze weg, hoe vaak en hoeveel voordat je ze onder controle hebt? Wordt vervolgd dus!”
De OBN-kennis over trilveen is onder ander verspreid via een rapport, een artikel in Vakblad Natuur Bos Landschap, een webinar en veldwerkplaatsen.
