Natuurcongres 2025
Save the date! Werken aan het herstel van de prachtige natuur die Nederland rijk is. Het is een belangrijke, maar tegelijkertijd ook zeer uitdagende opgave waar we voor staan. Deze opgave staat centraal tijdens het tweede Natuurcongres ‘Samenwerken aan natuurherstel’, dat dit jaar op 4 november 2025 wordt gehouden. Het congres is interessant voor natuur- […]
Omvorming landbouwgrond tot schrale natuur
Op tal van plekken in Nederland krijgt intensief gebruikte landbouwgrond een natuurbestemming. Wanneer de beoogde natuurtypen heidevegetatie, blauwgrasland, heischrale graslanden, etc. betreffen, is die omzetting vaak lastig. In dit webinar wordt besproken hoe je zo’n omvorming aanpakt.
Ontwikkeling en beheer van eutrofe moerassen op voormalige landbouwgrond
Sprekers Jan Beekman (Groninger Landschap) Jim de Fouw (Radboud Universiteit – NIOZ) Ron van der Hut (Altenburg & Wymenga) Veel soorten riet- en moerasvogels staan onder druk in Nederland. De ontwikkeling van moerassen op voedselrijke bodems, waaronder voormalige landbouwgronden, biedt kansen om nieuw leefgebied voor riet- en moerasvogels te creëren. Niet alleen riet- en moerasvogels […]
HANDREIKING voor de omvorming van voormalige landbouwgronden naar schrale natuur
Deze handreiking biedt praktische richtlijnen voor de transformatie van voedselrijke landbouwgronden naar schrale natuurtypen. Via vijf modules helpt het plannenmakers en ecologen om natuurherstelprojecten succesvol te ontwikkelen, met aandacht voor nutriëntenbeheer, landschap, waterhuishouding en cultuurhistorische waarden.
Heischrale graslanden
Het onderzoek richt zich op het verbeteren van heischraal grasland in Nederland door voormalige landbouwgrond te herinrichten. Het evalueert bodemgeschiktheid, onderzoekt maaisel- en zadenbronnen, en ontwikkelt een herintroductieplan om levensvatbare populaties van karakteristieke soorten te waarborgen. Fase 2 zal de vegetatieontwikkeling en zaadvestiging monitoren.
Soortenrijke bossen
Het onderzoek onderzoekt hoe biodiversiteit in bossen op voormalige landbouwgrond kan worden verhoogd. Door variaties in aanplant, strooiselkwaliteit en bodemchemie te bestuderen, biedt het richtlijnen voor optimale bosontwikkeling, met focus op fosforbeschikbaarheid, schaduw, en bodembuffering.
Eutrofe moerassen op voormalige landbouwgrond
Veel riet- en moerasvogels in Nederland kampen met leefgebiedstekort. Het ontwikkelen van eutrofe moerassen op voormalige landbouwgronden biedt kansen voor herstel. De studie benadrukt het belang van peildynamiek, begrazing, en nutriëntenbeheer, maar er zijn nog veel onbekenden en vragen.
Natuurontwikkeling Roeghoorn
In 2008 werd de waterloop van het Oostervoortschediep hersteld om natuur te versterken. Proeven met uitmijnen, verschralen en afgraven toonden aan dat uitmijnen effectief is voor het verlagen van fosfaat in droge zandgronden, maar natuurontwikkeling vergt lange termijn inzet.
Praktijkproef heideontwikkeling op voormalige landbouwgrond in het Noordenveld – Dwingelderveld
Het oppervlak aan heiden in Nederland is sterk afgenomen. Dit onderzoek (2011-2018) onderzocht methoden om heide te herstellen op voormalige landbouwgronden. Bekalking en verzuring beïnvloeden pH en nutriënten, terwijl toevoeging van heidemaaisel en -plagsel positief werkt op vegetatie en bodemleven. Actieve ingrepen zijn nodig voor snel heideherstel.
Ontwikkeling broekbossen
Het OBN-project ‘Ontwikkeling Broekbossen’ onderzoekt de invloed van waterdynamiek en nutriënten op broekbossen in voormalige landbouwgebieden. Het omvat bodem- en vegetatieonderzoek, macrofauna-analyse, vernattingsexperimenten, en het gebruik van drinkwaterslib om fosfaatbeschikbaarheid te verminderen, met aanvullende experimenten tot 2021.
Ontwikkeling fauna en vegetatie in herstelde hellingschraallanden op de Verlengde Winkelberg
Het experiment op de Verlengde Winkelberg in 2007-2013 richtte zich op het herstel van hellingschraalland door ontgronden en maaisel opbrengen. Na 12 jaar toonden de vegetatie en faunagemeenschappen een positieve ontwikkeling, met meer soorten en succesvolle kolonisatie door mobiele diersoorten.
Beheer & inrichtingsmaatregelen Altenbroek-Noorbeemden
Natuurpunt kocht 44 ha grond rond kasteel Altenbroek, wat een groot natuurgebied creëerde rond de Belgisch-Nederlandse grens. Hierdoor ontstaan kansen om kalkrijke habitats zoals kalkmoeras en kalkgrasland te herstellen, ondanks complexe geohydrologie.
25 jaar natuurontwikkeling na ontgronden: effecten op vegetatie en dagvlinders
Ontgronding van voormalige landbouwgrond bevordert natuurontwikkeling voor het Natuurnetwerk Nederland, maar structurele monitoring ontbreekt. Het onderzoek over 25 jaar toont positieve resultaten voor planten- en vlindersoorten in Noord-Nederland, al blijft herstel beperkt door gebrekkige verspreiding en omgevingsbronnen.
Advies herinrichting omgeving Heidsche Peel (Limburg)
Op verzoek van Staatsbosbeheer werd een advies uitgebracht over de herinrichting van landbouwpercelen rond het natuurgebied Heidsche Peel. Dit gebied bestaat uit kleine peelrestanten in een agrarische omgeving nabij Ysselsteyn. Het advies richt zich op het verbeteren van de hydrologie, het creëren van natuur en het herstellen van verbindingen tussen de restanten. Het deskundigenteam baseerde zich op analyses, een veldbezoek en door Staatsbosbeheer aangeleverde gegevens.
Beheeradvies Dannemeer Groningen
In Midden-Groningen worden al 25 jaar landbouwgronden omgevormd tot natuurgrond. Het Dannemeergebied vormt nu een aaneengesloten natuurgebied, met de doelstelling van klei-oermoeras. Vernatting en natuurlijke processen spelen een sleutelrol in de ontwikkeling.
