Arme bossen verdienen beter

Samenvatting

Deze brochure behandelt de uitdagingen voor het ecologisch herstel van bossen op droge zandgronden in Noordwest-Europa. Deze bodems zijn van nature voedselarm, wat wordt versterkt door verzuring en stikstofdepositie. Dit leidt tot verminderde biodiversiteit, eikensterfte en problemen in de voedselketen. De mineralenbalans in deze bossen is verstoord, met een overmaat aan stikstof en een tekort aan andere essentiële voedingsstoffen zoals calcium, magnesium en kalium. Deze onevenwichtigheid tast niet alleen de gezondheid van bomen aan, maar heeft ook gevolgen voor fauna die afhankelijk is van de bosvegetatie.

Het herstel van deze bossen vereist maatwerk, met een focus op het aanvullen van mineralen en het verminderen van stikstofdepositie. Experimenten met steenmeel en kalkbemesting worden onderzocht als mogelijke oplossingen. Daarnaast is behoud van dood hout belangrijk voor de biodiversiteit. Het document benadrukt dat herstelmaatregelen voorzichtig moeten worden uitgevoerd, gezien hun potentieel ingrijpende effecten op de ecologische balans.

Adviezen voor beleidsmakers en beheerders

• Werk aan een beperking van stikstofuitstoot om (verdere) verzuring en vermesting tegen te gaan.
• Overweeg het gebruik van kalk en steenmeel om essentiële mineralen aan te vullen, maar pas dit aan op lokale bodemsamenstellingen.
• Laat zoveel mogelijk dood hout in het bos liggen om habitatdiversiteit te ondersteunen.
• Vermijd het oogsten van tak- en tophout op voedselarme bodems om verdere uitputting van nutriënten te voorkomen.
• Langdurig onderzoek: Zet in op monitoring en onderzoek naar het effect van herstelmaatregelen en deel resultaten in kennisnetwerken.
• Natuurlijke processen versterken: Stimuleer menging van boomsoorten en laat natuurlijke verjonging zoveel mogelijk ongestoord plaatsvinden.