Ecohydrologie van de Zuid-Limburgse hellingmoerassen

Samenvatting

De Zuid-Limburgse hellingmoerassen stonden lange tijd in de schaduw van de kalkgraslanden en hellingbossen, maar ze vertegenwoordigen belangrijke natuur- en landschapswaarden. Dit onderzoek heeft vanuit een ecohydrologische optiek een groot aantal gegevens verzameld, deels uit bestaande informatiebronnen en deels op basis van veldwerk. Hierbij zijn bodem, grondwaterkwaliteit en vegetatie beschreven. De verzamelde informatie is opgeslagen in twee databestanden en een atlas met locatiepaspoorten, waarin de locatiespecifieke informatie per terrein is samengebracht. Beide bronnen vullen elkaar aan en vormen een solide basis voor doelgericht vervolgonderzoek, dat moet leiden tot praktische handvatten voor beheer, behoud en herstel van deze vaak kleine terreinen.

Een globale verkenning van het databestand wijst uit dat binnen de Zuid-Limburgse hellingmoerassen een gevarieerd spectrum aan hydrologische en bodemcondities voorkomt. Tijdens het onderzoek zijn zeven vegetatietypen beschreven, waaronder kalkmoeras/nat schraalland. Het kalkmoeras en de reuzenpaardestaart-ruigte lijken chemisch gezien op elkaar, met hoge calciumgehalten en probleemstoffen zoals nitraat- en sulfaat. Ze verschillen echter wezenlijk in grondwaterstand en veendikte. Binnen het reuzenpaardestaart-type zijn er aanwijzingen voor een potentie tot kalkmoeras.

De twee onderscheiden dotterbloem-brongrasland-typen zijn abiotisch gezien nauw verwant aan elkaar, maar verschillen in nitraatgehalte, waarbij het soortenarmere-type duidelijk hogere nitraatgehalten heeft. Dit onderzoek biedt waardevolle inzichten die bijdragen aan een beter begrip en beheer van de Zuid-Limburgse hellingmoerassen.

Deze database wordt gezien als een noodzakelijke investering om in een vervolgfase
effectiever en doelgerichter goede onderzoeklocaties te selecteren voor het nadere
onderzoek. Maar ook om de voorliggende vraagstukken scherper te kunnen definiëren.
Los daarvan biedt de database ook voor andere belanghebbenden (bijv.
grondeigenaren en/of beheerders) een beknopt samenvattend overzicht van de bestaande toestand in hun percelen.