Het experiment met twee terreinen en twee behandelingen bood beperkte inzichten in de effectiviteit van de experimentele ingreep versus alternatief beheer, mede door variatie tussen de terreinen. Toch zijn enkele algemene conclusies te trekken. Vijf jaar na de ingrepen hadden zowel de zware ingreep in Eyserbos als de lichte ingreep in Wijlrebos een positieve invloed op vaatplanten, hoewel de verschillen klein bleven. Bramen en bosranken namen aanvankelijk toe, maar stabiliseerden later, vooral in Eyserbos. In Wijlrebos domineerde de braamvegetatie sterker en duurzamer. Er waren geen significante verschillen in bodemmossen tussen de zware en lichte ingrepen in Wijlrebos. Het aantal dagvlinders nam toe op de open plekken en nam na zes jaar af met het dichtgroeien ervan. De zeldzame keizersmantel koloniseerde de open plekken op beide locaties. Daarentegen daalde het aantal en de soortenrijkdom van macro-nachtvlinders na het kappen, met name soorten met houtige waardplanten. Na 6-7 jaar was er nog steeds weinig herstel van deze soorten. Het experiment benadrukt het belang van rotatiekap op landschapsschaal en kleinschalige ingrepen voor verschillende soortgroepen. Langjarige monitoring en beheer zijn essentieel voor succesvolle bosomvorming naar ongelijkvormig hooghout. De effecten van braamverwijdering bleven vijf jaar zichtbaar, maar waren niet significant. Andere onderzochte soorten namen toe in bedekking, vooral in de braamverwijderde vakken.
Beheeradvies
- Rotatiekap op landschapsschaal: Voer ingrepen uit op landschapsschaal om de diversiteit aan successiestadia te bevorderen. Dit helpt soorten die afhankelijk zijn van open plekken in bossen.
- Kleinschalige ingrepen: Zorg ervoor dat ingrepen kleinschalig plaatsvinden, zodat bossoorten voldoende refugia behouden en zich van daaruit kunnen herstellen.
- Langdurige monitoring: Voer langjarige monitoring uit om de effectiviteit van het beheer te evalueren en bij te sturen waar nodig. Dit is cruciaal voor de transitie naar ongelijkvormig hooghout.
- Structureel vervolgbeheer: Onderhoud structureel vervolgbeheer om de ontwikkeling richting ongelijkvormig hooghout te ondersteunen. Zonder dit vervolgbeheer zal de situatie zich meer richting een middenbossysteem ontwikkelen.
- Braam- en bosrankdominantie beheersen: Monitor en beheer de bedekking van braam en bosrank actief, vooral in gebieden waar deze soorten na kap toenemen. Dit voorkomt dat ze de biodiversiteit negatief beïnvloeden.
- Verschillende stadia van ongelijkvormig hooghout: Zorg voor een mozaïek van verschillende stadia van ongelijkvormig hooghout. Dit kan worden bereikt door cyclisch beheer en rotatiekap.
- Bosomvorming naar ongelijkvormig hooghout: Erken dat de transformatie naar ongelijkvormig hooghout een langdurig proces is. Voer ingrepen uit op een manier die op lange termijn waarde toevoegt door verschillende successiestadia te creëren.
- Nachtvlinders en dagvlinders ondersteunen: Behoud en creëer habitats die gunstig zijn voor zowel nachtvlinders als dagvlinders, met aandacht voor bosrandsoorten en soorten van open landschappen.
- Herstel van soortenrijkdom: Beheer gericht op het herstel van soortenrijkdom, vooral na kap. Zorg ervoor dat bossoorten voldoende tijd en ruimte hebben om terug te keren.
- Braamverwijdering: Voer braamverwijdering uit waar nodig en monitor de effecten op andere plantensoorten om de biodiversiteit te bevorderen.
Beleidsadvies
- Ondersteuning van rotatiekap: Stimuleer het beleid voor rotatiekap op landschapsschaal om een mozaïek van verschillende stadia in bossen te creëren. Dit bevordert biodiversiteit en ondersteunt soorten die gebonden zijn aan open plekken.
- Financiering van langjarige monitoring: Zorg voor adequate financiering en ondersteuning van langjarige monitoring van bosbeheerprojecten. Dit helpt bij het evalueren van de effectiviteit en het aanpassen van beheerstrategieën.
- Bevorderen van kleinschalige ingrepen: Ontwikkel beleid dat kleinschalige ingrepen in bossen bevordert. Dit helpt bij het behoud van refugia voor bossoorten en bevordert herstel na ingrepen.
- Ondersteunen van vervolgbeheer: Implementeer beleid dat structureel vervolgbeheer vereist voor bossen die worden omgevormd naar ongelijkvormig hooghout. Dit voorkomt dat deze gebieden terugvallen naar minder diverse systemen.
- Beheersing van braam- en bosrankdominantie: Creëer beleidsmaatregelen die terreinbeheerders ondersteunen bij het monitoren en beheren van braam- en bosrankdominantie na kap. Dit voorkomt dat deze soorten de biodiversiteit negatief beïnvloeden.
- Faciliteren van soortenrijkdom: Ontwikkel beleid dat het herstel en behoud van soortenrijkdom bevordert, vooral na ingrepen zoals kap. Dit kan bijvoorbeeld door subsidies of andere financiële prikkels.
- Educatie en training: Investeer in educatie en training voor terreinbeheerders en bosbeheerders over de beste praktijken voor biodiversiteitsbeheer en de implementatie van ongelijkvormig hooghout.
- Samenwerking tussen stakeholders: Stimuleer samenwerking tussen verschillende stakeholders, zoals terreinbeheerders, wetenschappers en beleidsmakers, om kennis en middelen te delen voor effectief bosbeheer.
- Ondersteunen van biodiversiteitsonderzoek: Financier en bevorder onderzoek naar de effecten van verschillende bosbeheerpraktijken op biodiversiteit. Dit helpt bij het ontwikkelen van evidence-based beleid.
- Bevorderen van duurzame bosbeheerpraktijken: Ontwikkel en implementeer beleid dat duurzame bosbeheerpraktijken bevordert, waarbij rekening wordt gehouden met de lange termijn ecologische effecten en de bevordering van biodiversiteit.
