Jaar van de kievit

Samenvatting

Sinds de jaren ’80 is de kievitpopulatie in Nederland met meer dan 50% afgenomen, voornamelijk door verlies van broedhabitat, intensiever landbouwgebruik en verhoogde predatie. Studies tonen aan dat de overleving van volwassen kieviten niet is afgenomen, waardoor de achteruitgang waarschijnlijk aan een tekort aan reproductie ligt. In 2016 en 2017 werd onderzocht of maatregelen zoals vochtig, kruidenrijk grasland en aangepaste maïslandbeheer de kuikenoverleving konden verbeteren. Kuikens in maatregelgebieden op grasland hadden een betere conditie, maar de overleving op grasland was lager dan op maïsland.

Centrale onderzoeksvraag in dit nieuwe onderzoek was of twee maatregelen die in de praktijk al worden toegepast daadwerkelijk de kuikenoverleving verbeterden. Op grasland ging het om het creëren van vochtig, kruidenrijk grasland en op maïsland om een combinatie van uitgestelde bewerkingen en braakstroken. De effectiviteit van die maatregelen
werd onderzocht door individuele kievitkuikens te volgen vanaf de eerste dag dat ze uit het ei kropen door ze met een codevlag uit te rusten, waarbij de overleving van de kuikens tussen gebieden met en zonder maatregelen met elkaar werd vergeleken.

Kuikens groeiden op basis van hun gewicht harder op grasland en in maatregelgebieden. Kuikens hadden hierdoor een betere conditie op vochtig, kruidenrijk grasland vergeleken met regulier grasland. Op maïsland werden geen verschillen in conditie vastgesteld tussen controle- en maatregelgebieden. De overleving van kuikens was op maïsland hoger dan op grasland.

Beheeradvies

• Creëer en onderhoud vochtig, kruidenrijk grasland om de voedselvoorziening voor kievitkuikens te verbeteren. Dit type grasland bevordert een grotere biomassa aan insecten en biedt een voedzaam dieet, wat de conditie van kuikens ten goede komt.
• Maak braakstroken op maïsland om de kuikenoverleving te verhogen. Zorg voor een combinatie van technieken die de omgeving minder kwetsbaar maakt voor predatie en wateroverlast.
• Zorg voor voldoende aanbod van insecten en regenwormen in graslanden. Pas de mestgift pas later in het seizoen toe en gebruik ruige mest om het aanbod van regenwormen te vergroten.
• Richt je niet alleen op randenbeheer, maar neem maatregelen op het gehele perceel. Neem maatregelen die predatie zullen verminderen.

Beleidsadvies

• Vochtig, kruidenrijk grasland is cruciaal voor het verbeteren van de voedselvoorziening voor kievitkuikens en moet ondersteund worden door gerichte subsidies en stimuleringsmaatregelen.