Natte overstromingsvlakten

Samenvatting

In deze studie is literatuuronderzoek verricht naar het ecologisch functioneren van tijdelijke natte overstromingsvlakten die van oorsprong op grote schaal voorkwamen in het Nederlandse rivierengebied. Natte overstromingsvlaktes zijn de zones binnen een rivierengebied die bijna jaarlijks in voorjaar en vroege zomer enkele weken tot maanden overstromen door rivierwater (evt. in combinatie met lokaal regen- en grondwater), waarbij de veranderde fysieke en chemische condities leiden tot een karakteristieke gemeenschap van hieraan aangepaste diersoorten. Het onderzoek gaat in op de rol van de overstromingsvlakte in het (natuurlijke) rivierecosysteem, hydrologische en morfologische kenmerken van natte overstromingsvlakten, kenmerkende soorten en het voedselweb. Als aanvulling op het literatuuronderzoek is in het voorjaar van 2020 een veldonderzoek uitgevoerd in de overstromingsvlakte van Buiten Ooij bij Nijmegen. Op basis van de inzichten uit het literatuur- en veldonderzoek kan worden geconcludeerd dat de natte overstromingsvlakten een belangrijke ‘missing link’ zijn in het Nederlandse rivierecosysteem. In deze studie is een kansenanalyse gemaakt waar in Nederland herstel of ontwikkeling van tijdelijke overstromingsvlakten realistisch is op basis van systeem- en riviertrajectkenmerken. Bovendien is beschreven welke beheer- en inrichtingsmaatregelen hiervoor dan nodig zijn.

Advies

• Zorg ervoor dat overstromingsvlakten minimaal 8 weken per groeiseizoen onder water staan om voldoende hoge temperaturen en lichtinval te garanderen.
• Verhoog de connectiviteit van overstromingsvlakten met permanente wateren voor aquatische soorten en met hoogwatervrije gebieden voor terrestrische en amfibische soorten.
• Zorg voor variatie in bodemreliëf, substraat, en vegetatiestructuur binnen de overstromingsvlakten. Deze diversiteit ondersteunt een rijker en gevarieerder voedselweb en biedt verschillende habitattypes voor diverse diersoorten.
• Integreer overstromingsvlakten in ruimtelijke ordeningsplannen en infrastructuurprojecten. Dit houdt in dat er ruimte moet worden gereserveerd voor de ontwikkeling en het beheer van deze gebieden binnen bredere landgebruik- en waterbeheerstrategieën.

Kaartmateriaal

• Kaart kansrijke overstromingsvlaktes
  Overzicht van drie clustersvan kansrijke tijdelijke overstromingsvlakten langs de Rijntakken. Uit het rapport ‘Natte overstromingsvlakten in het rivierengebied

Lees meer over dit onderzoek